Pukowiec Józef (1904-1941)

Działacz Polskiego Komisariatu Plebiscytowego, harcerz, działacz konspiracyjny, żołnierz Armii Krajowej, więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz.

Przebywając w Pszczynie zetknął się z harcerstwem, które okazało się jego życiową pasją. W 1926 przeniósł się do Chwałowic, tam też rozpoczął pracę w szkole i w działalność harcerską. W Chwałowicach był drużynowym IX Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki, która stała się jedną z najlepszych w hufcu rybnickim. Energia, inteligencja i prawość charakteru sprawiły, że zwróciły na niego uwagę władze harcerskie i 1 kwietnia 1927 został mianowany komendantem hufca harcerzy w Rybniku. Prowadził szkolenia i kursy harcerskie. Kiedy wybuchła druga wojna światowa Został pierwszym komendantem Tajnej Komendy Śląskiej Chorągwi Harcerzy, której stał się szybko sercem, mózgiem i sumieniem. Wiedział, że zezwolenie młodzieży na żywiołową działalność niesie ze sobą niebezpieczeństwo. Opracował więc precyzyjny plan działania dla poszczególnych grup wiekowych. 18 grudnia 1940 roku do domu Pukowca wtargnęli uzbrojeni gestapowcy i przewieźli go do Auschwitz. Osadzono go w bloku 14, gdzie zgodnie z harcerskim przyrzeczeniem niósł pomoc każdemu człowiekowi. Na żądanie Gestapo w połowie stycznia 1941 roku znalazł się w więzieniu w Katowicach i został poddany śledztwu. Potem „wędrował” przez więzienia w Bytomiu, Gliwicach, był także w centrali Gestapo w Berlinie, wszędzie bestialsko katowany. Nikogo nie wydał i nie załamał się aż do końca. 14 sierpnia 1942 roku został ścięty na katowickiej gilotynie.

Józef Pukowiec został upamiętniony w sali ludzi wobec totalitaryzmów