Dziewięciu z „Wujka”

Józef Czekalski, Józef Giza, Joachim Gnida, Ryszard Gzik, Bogusław Kopczak, Andrzej Pełka, Jan Stawisiński, Zbigniew Wilk, Zenon Zając.

Górnicy polegli w obronie kopalni „Wujek” byli członkami i sympatykami Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. 13 grudnia 1981 roku wypadł w niedzielę i pracowały tylko zakłady o ruchu ciągłym, także kopalnie. Już tego dnia górnicy z „Wujka” rozpoczęli strajk okupacyjny. Domagali się zniesienia stanu wojennego i uwolnienia internowanych. 14 grudnia akcja strajkowa w województwie katowickim rozszerzyła się na kolejne zakłady. Władze stanu wojennego niezwłocznie przystąpiły do siłowego tłumienia protestów. Górnicy z „Wujka” wiedzieli, że niebawem zostaną zaatakowani, zbudowali barykady, przygotowali ciężkie śruby do rzucania, kable i stalowe pręty. Rankiem 16 grudnia siły milicyjno-wojskowe otoczyły kopalnię. Przed godziną 11:00, po bezowocnych negocjacjach, milicjanci i żołnierze wdarli się na teren kopalni przez dwa wyłomy wybite w murze kopalni przez czołgi. Górnicy, walcząc w oparach gazu łzawiącego, rzucali śrubami i odpychali funkcjonariuszy prętami, rozbijając tarcze i osłony hełmów. Natarcie zostało powstrzymane. Załamał się także drugi atak. Wówczas do akcji wkroczył pluton specjalny uzbrojony w pistolety maszynowe z ostrą amunicją. Około godziny 12.30 zomowcy otworzyli ogień do górników, mierząc w korpusy i głowy. Kwadrans później walki ustały. Strajk wygasł, a do wieczora górnicy opuścili teren kopalni.

Dziewięciu z „Wujka” zostali upamiętnieni w sali ludzi wobec totalitaryzmów.