Bramowska Józefa (1860-1942)

„Jak grom z nieba 24 sierpnia 1919 roku przyjechały po mnie trzy samochody ciężarowe Grenzschutzu i zabrali mnie do więzienia w Tarnowskich Górach pod zarzutami: 1. Oświadczenia, że Polska będzie, 2. że polskie wojsko idzie na Śląsk, 3. że najmłodszy syn mój Józef za rozkazem moim poszedł do Wojska Polskiego, 4. że u mnie znaleźli broń i odznaki polskie. Za pomocą Bożą udało mi się z tego niebezpieczeństwa wielkiego wyjść i po trzech dniach mnie zwolnili”. Tak wspominała swoje aresztowanie Józefa Bramowska – działaczka niepodległościowa, organizatorka i przewodnicząca licznych towarzystw kobiecych na Górnym Śląsku.

Aktywna uczestniczka powstań śląskich oraz plebiscytu w latach 1919–1921. Senator Rzeczypospolitej Polskiej II i III kadencji.

Jako założycielka Towarzystwa Polek oraz współzałożycielka Towarzystwa Czytelni Ludowych brała udział w akcjach dobroczynnych oraz promowała polską kulturę. Podczas powstań śląskich zapewniała schronienie ściganym przez niemieckie bojówki, a także stworzyła magazyn na broń w swoim domu. Była osobą powszechnie szanowaną, nazywaną przez mieszkańców Górnego Śląska „naszą starką”.

Józefa Bramowska została upamiętniona w sali ludzi powstań i okresu międzywojennego oraz w sali społeczników, polityków i ludzi administracji.