Ks. Jan Brandys (1886-1970)

Pierwszą placówką duszpasterską ks. Jana Brandysa była parafia św. Katarzyny w Jastrzębiu Górnym. Po przenosinach do Bukowic i Raszowej, aktywnie działał w Łabędach i Strzelcach Wielkich jako znany działacz propolski. W czasie I wojny światowej założył Komitet Niesienia Pomocy Królestwu Polskiemu i po wojnie wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Jego działalność spotkała się z oporem niemieckich władz, co zmusiło go do ukrywania się.

Po powrocie na Górny Śląsk w 1920 roku, ks. Brandys organizował wydarzenia promujące przyłączenie Śląska do Polski. W III Powstaniu Śląskim był naczelnym kapelanem wojsk powstańczych oraz dowodził „Grupą Dziergowicką”. Jako „ksiądz z bronią w ręku” mobilizował powstańców do walki, organizując modlitwy i opiekując się rannymi. Cieszył się ogromnym autorytetem w polskim ruchu zbrojnym na Górnym Śląsku, uznawany za jedną z najwybitniejszych postaci w duchowieństwie niepodległościowym.