Ksiądz Jan Macha - męczennik ze Śląska

Ksiądz Jan Macha przyszedł na świat 18 stycznia 1914 r. w Chorzowie Starym jako pierwszy syn Pawła i Anny z d. Cofałka. Ochrzczony w miejscowym kościele parafialnym św. Marii Magdaleny, otrzymał imiona Jan Franciszek. W domu jednak przylgnęło do niego śląskie: „Hanik, nasz Hanik”.
Charakteryzowała go od młodości żywa praktyka sakramentalna, nieskrywana pobożność oraz mocna więź z Kościołem. Przystępował często do spowiedzi i Komunii św. Należał – do Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej i Żywego Różańca. Chętnie udzielał się w prowadzeniu pogadanek religijnych, brał udział w amatorskich przedstawieniach teatralnych, reprezentował stowarzyszenie na zawodach sportowych. 
Przyjęty do Śląskiego Seminarium Duchownego w 1934 roku, dał się poznać w latach formacji jako osoba niezwykle zaangażowana. Należał do studenckiego „Bratniaka”, był członkiem Arcybractwa Straży Honorowej, a gdy biskup Stanisław Adamski zaczął propagować idee Akcji Katolickiej – on przystąpił do niej jako jeden z pierwszych. Znany był z otwartości na sprawy społeczne. Święcenia kapłańskie przyjął z rąk biskupa Stanisława Adamskiego w kościele św. Piotra i Pawła w Katowicach. Dwa dni później odprawił Mszę św. prymicyjną w rodzimym kościele parafialnym.
Od pierwszych dni niemieckiej okupacji przeżywał niszczenie kultury polskiej i prześladowania byłych powstańców i ich bliskich. Dla rodzin doświadczonych aresztowaniem, rozstrzelaniem lub wywiezieniem mężów, ojców czy synów organizował środki materialne pozyskiwane od zamożniejszych Polaków lub znajomych księży. Uczestniczył w powołaniu w Rudzie konspiracyjnej Polskiej Organizacji Zbrojnej, podporządkowanej kierownictwu Służby Zwycięstwu Polski, a funkcjonującej pod kryptonimem „Konwalia”. W jej ramach również inicjował pomoc charytatywną i sanitarną wobec represjonowanych. Udzielał ślubów w języku polskim, nauczał religii, pocieszał załamanych na duchu, niósł nadzieję, krzepił kazaniami.
W piątkowe popołudnie, 5 września 1941 roku został aresztowany w drodze z Księgarni Katolickiej w Katowicach. W więzieniu poddawany był wyrafinowanym metodom upokorzenia: bito go tzw. „bykowcem” i kopano, drwiono przed nim z Boga, religii i kapłaństwa. Nie złamano go jednak – pocieszał współwięźniów, modlił się, prosząc Boga o przebaczenie oprawcom, wygłaszał w celi kazania podtrzymujące innych na duchu. Nie mógł przystępować do Komunii św., otrzymał jednak pozwolenie na posiadanie brewiarza. Z nitek z więziennego siennika zrobił sobie różaniec.
W marcu 1942 roku oskarżono go o zdradę stanu (Hochverrat), choć jedyną jego „winą” była pomoc udzielana ludziom w czasie wojny. Sądzony był w więzieniu przy ul. Mikołowskiej w Katowicach. Mowę obronną wygłosił sam. Swoją postawę uzasadniał naśladowaniem Jezusa. Został skazany na śmierć.
2 grudnia 1942 roku ks. Macha przystąpił do spowiedzi, napisał list pożegnalny do rodziny, kapelanowi więziennemu przekazał dyspozycje dotyczące rzeczy osobistych. W liście dziękował bliskim za wszystko, prosił ich o przebaczenie i polecał się miłosierdziu Bożemu. Zgilotynowany został krótko po północy.
W 2012 roku rozpoczęto oficjalne starania o beatyfikację śląskiego męczennika. Rok później arcybiskup Wiktor Skworc uroczyście otworzył diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego, zaś postulatorem w procesie mianował ks. dra Damiana Bednarskiego, historyka Kościoła, pracownika naukowego Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego. Przeprowadzono kwerendę w archiwach, rozpoczęto zbieranie materiałów, zgromadzono w ten sposób liczne relacje i wspomnienia świadków. 4 września 2015 roku w kaplicy Kurii Metropolitalnej w Katowicach odbyła się ostatnia sesja diecezjalnego procesu beatyfikacyjnego ks. Jana Machy. Przypadła – w przeddzień 74. rocznicy aresztowania sługi Bożego. 28 listopada 2019 roku papież Franciszek zatwierdził dekret o męczeństwie sługi Bożego ks. Jana Machy.

Panteon Górnośląski zaprasza na wystawę biograficzną o ks. Janie Masze przygotowaną przez ks. Krzysztofa Nowrota - duszpasterza akademickiego. Wystawa prezentowana będzie na terenie całego Województwa Śląskiego od 1 grudnia 2020 r. do 11 maja 2021 r. (przez dwa tygodnie w jednym z wybranym kościele dekanatu).

Harmonogram wystaw z podziałem na poszczególne dekanaty (w niektórych przypadkach konkretne miejsce będzie znane w późniejszym terminie). Terminy mogą ulec zmianie. 

Termin	Dekanat	Kościół
1.12.-15.12.20	Pogrzebień	Świętej Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy, Lyski
1.12.-15.12.20	Gorzyce	Świętego Michała Archanioła, Skrzyszów
1.12.-15.12.20	Niedobczyce	Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Radlin
11.01.-25.01.21	Golejów	Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Rybnicka Kuźnia
11.01.-25.01.21	Rybnik	Bazylika Św. Antoniego, Rybnik
11.01.-25.01.21	Pszów	Świętego Jerzego, Rydułtowy
12.01.-26.01.21	Wodzisław Śląski	Świętego Herberta Biskupa, Wodzisław Śląski
12.01.-26.01.21	Jastrzębie Zdrój	Najświętszego Serca Pana Jezusa, Jastrzębie Zdrój
25.01.-8.02.21	Knurów	Świętych Cyryla i Metodego, Knurów
25.01.-8.02.21	Dębieńsko	Świętego Józefa Oblubieńca NMP, Czerwionka-Leszczyny
25.01.-8.02.21	Ruda Śląska	Świętego Józefa, Ruda Śląska
26.01.-9.02.21	Pawłowice Śląskie	Podwyższenia Krzyża Świętego, Pawłowice
26.01.-9.02.21	Jastrzębie Górne	Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła, Jastrzębie Zdrój
8.02.-22.02.21	Mikołów	Bazylika św. Wojciecha, Mikołów
8.02.-22.02.21	Orzesze	Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, Orzesze
8.02.-22.02.21	Żory	Świętego Stanisława, Żory
9.02.-23.02.21	Pszczyna	Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Częstochowskiej, Pszczyna
9.02.-23.02.21	Miedźna	Matki Bożej Piekarskiej, Wola
22.02.-8.03.21	Katowice-Panewniki	Świętego Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Katowice
22.02.-8.03.21	Chorzów	Świętej Jadwigi, Chorzów
22.02.-8.03.21	Suszec	Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, Kobielice
23.02.-9.03.21	Tychy Nowe	Świętego Krzysztofa, Tychy
23.02.-9.03.21	Bieruń	Świętej Barbary, Bieruń Nowy
8.03.-22.03.21	Katowice-Śródmieście	Świętych Apostołów Piotra i Pawła, Katowice
8.03.-22.03.21	Katowice-Piotrowice	Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko, Katowice
8.03. - 22.03.21	Boguszowice	Świętej Anny, Świerklany
9.03.-23.03.21	Tychy Stare	Świętej Marii Magdaleny, Tychy
9.03.-23.03.21	Lędziny	Chrystusa Króla, Hołdunów
12.04.-26.04.21	Świętochłowice	Najświętszego Serca Pana Jezusa, Świętochłowice-Piaśniki
12.04.-26.04.21	Chorzów Batory	Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Chorzów Batory
13.04.-27.04.21	Katowice-Bogucice	Bazylika św. Szczepana, Katowice
13.04.-27.04.21	Mysłowice	Najświętszego Serca Pana Jezusa, Mysłowice
26.04.-10.05.21	Łaziska Górne	Matki Bożej Królowej Różańca Świętego, Łaziska Górne
26.04.-10.05.21	Katowice-Załęże	Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych, Katowice
27.04.-11.05.21	Piekary Śląskie	Najświętszej Maryi Panny i św. Bartłomieja, (Bazylika Piekarska), Piekary Śląskie
27.04.-11.05.21	Siemianowice Śląskie	Ducha Świętego, Siemianowice Śląskie

 

ZOBACZ GALERIĘ

PATRONAT MEDIALNY

Aktualności